KREUZENEUZIE
 Blijf op de hoogte van wat reilt en zeilt in Stekene
13 september 2004   De kilte jaagt de spinnen naar binnen.

Crash 24 januari 1944

Op die dag stortte een vliegtuig neer in de Heistraat ten noorden van de huidige expresweg. Guy De Brant van onze heemkundige kring nam hierover contact op met v.z.w. Belgian Aviation History Association (BAHAAT). Zij maken hun plannen bekend.

 

Persbericht : Berging vliegtuigwrak

P-38 "Lightning" Stekene

 

Begin 1944 werden inwoners van het Oost-Vlaamse Stekene opgeschrikt door een crash van een vliegtuig. Volgens ooggetuigen kon de piloot zich redden met zijn valscherm. Zijn vliegtuig, een toestel met een dubbele staart, sloeg te pletter in een akker. De bezetter kwam ter plaatse en raapte wat in het rond liggende onderdelen op, maar 's avonds was de krater reeds met water gevuld en van een verdere berging kon geen sprake meer zijn.

De heemkundige kring van Stekene contacteerde het Archaeology Team van de v.z.w. Belgian Aviation History Association (BAHAAT), een vereniging die zich al vele jaren bezighoudt met de studie van het luchtoorloggebeuren boven ons land, en met het bergen van vliegtuigwrakken. BAHAAT maakt de resultaten van haar onderzoek bekend via haar website (www.bahaat.be), het BAHAAT Bulletin en in diverse musea en exposities.

De gegevens van de ooggetuigen, ons overgemaakt door de Heemkring, vergeleken we met ons archiefmateriaal en we konden zo het hele gebeuren vanuit historisch oogpunt reconstrueren.

We bezitten immers kopieën van de oorlogsdagboeken van het Duitse opperbevel in België. Op 24 januari 1944, om 16.50 uur, meldde ene Oberleutnant Walter van de Oberfeldkommandantur 570 Gent aan de Kommandostab 1a :

12.08 uur : Lightning met dubbele romp bij Stekene (NW Sint-Niklaas). 1 piloot gevangen, zoektocht wordt verder gezet.

De Lockheed P-38 Lightning was een Amerikaans tweemotorig jachttoestel dat een heel specifieke vorm had. De piloot zat in een aparte gondel, langs beide zijden geflankeerd door een staartboom waarin een krachtige motor met turbocompressor zat. Het toestel had een grote reikwijdte en werd ingezet voor het escorteren van bommenwerpers naar Duitsland.

Zo ook die 24ste januari 1944. De raid zelf werd een complete mislukking. Door het dichte wolkendek moest het overgrote deel van de viermotorige bommenwerpers rechtsomkeer maken. De Amerikaanse jagers wachtten tevergeefs op hun "Grote Vrienden" in het Vlaamse luchtruim, toen ze belaagd werden door Duitse jachtvliegtuigen van de Luftwaffe.

Een van die Amerikaanse jachtgroepen was de 55 Fighter Group, uitgerust met Lightnings en opererend vanop Nothumpstead. Deze eenheden vlogen in "flights", die aangeduid werden met een kleur, waarin elke piloot een nummer kreeg. De 2nd Lieutenants John Murray en Robert Thompson vlogen bij elkaar, maar de laatste hing wat achter. 2nd Lt John Murray rapporteerde later, na zijn landing op de basis, over deze missie :

Op 24 januari, terwijl we een escortemissie vlogen, vervoegde Lt Robert S. Thompson met zijn CG-K, roepnaam Swindle 61, de Whiteman Rode Flight als nummer vier. Op zo'n 10 mijlen ten noordoosten van Antwerpen, op een hoogte van 17 000 voet, vlogen we onder een dunne laag wolken. Van hieruit maakte een enkele FW 190 een aanval op onze flight. Ik denk dat zijn salvo Lt Thompsons rechtermotor uitschakelde. Op dat moment moest ik me bezighouden met drie andere FW's, maar even zocht ik nog naar Thompson. Ik zag een P-38 een looping maken, blijkbaar onder controle. Door de sluiers wolken kon ik niet zien of hij rook achterliet. Ik maakte nog een bocht van 360 ° en zag weer een P-38 op één motor. Ik bleef er even boven hangen, maar daarna verloor ik hem uit het zicht.

Gezien de kracht die men moet opbrengen om een Lightning in die omstandigheden te besturen, denk ik niet dat Lt Thompson gewond was.

Dit luchtgevecht komt perfect overeen met de omstandigheden zoals Feldwebel Gerd Wiegand van de 4.Staffel van het Jagdgeschwader 26 die beleefde. Hij had reeds een indrukwekkende lijst van 15 overwinningen opgebouwd - maar deze overwinning vandaag zou hem niet toegekend worden. Begin jaren '90 ontmoetten we hem en hij toonde ons zijn notitieboekje waarin hij tijdens de oorlogsjaren zijn belevenissen en gevechten opgetekend had. We leerden hem kennen als een uiterst minzaam man, die na de oorlog een succesvolle loopbaan als architect uitbouwde. Voor ons dook hij in zijn notities die hij tijdens de oorlogsjaren bijhield. :

Het verhaal is erg kort, zo liet hij ons weten. "Ik startte met drie Focke Wulfs om 12 uur vanop onze basis Florennes. Het was mijn bedoeling de thuisvliegende bommenwerpers aan te vallen.

Maar omdat de brandstoftank van mijn wingman, Oberleutnant Neu, niet naar behoren functioneerde, veranderde ik mijn plannen en ik klom naar 8500 meter hoogte om de thuisvliegende jagers van de vijand aan te vallen.

We vlogen over de Schelde, toen ik plots beneden ons vier Lightnings zag. Toen kwamen er nog drie, en dan een enkele.

Ik viel onmiddellijk aan en vuurde, komende vanuit de zon. De Lightning brandde en ging over in een tolvlucht. Ik zag toen niet meer wat er gebeurde, want er waren nog zeven andere Lightnings, waarvoor ik moest opletten..."

Door het feit dat Wiegand geen directe ooggetuige had, kreeg hij deze overwinning, die vandaag onomstotelijk bewezen is, nooit toegewezen. Wiegand kreeg 23 overwinningen op zijn actief, behaald tussen juli '43 en juli '44. - zijn totale score zou boven de 30 liggen. Hij haalde drie Lightnings van de 55 Fighter Group neer - Thompson was zijn eerste. Zijn verdere belevenissen zijn kenschetsend voor de carrières van jonge jachtpiloten, waarin successen afgewisseld werden met harde tegenslagen. Op 8 maart 1944 raakte hij bij een gevecht met Thunderbolts van de 56 FG gewond aan zijn hand. Op 22 april 1944 verloor hij zijn Staffelkapitän, Oblt Wolfgang Neu. Op 11 juni 1944 kwam hij weer in confrontatie met de 55 Fighter Group. Hij haalde er twee van neer (ze werden hem ook nooit toegewezen), maar een derde beschoot hem en Wiegand moest uitstappen. Bij de landing raakte hij gewond. Voor Wiegand was het welletjes geweest, hij keerde nooit meer terug naar het front. Hij overleed enkele jaren terug.

Terugkerend naar de crash van januari 1944 te Stekene, halen we ook nog een rapport aan, genoteerd door enkele inlichtingsagenten van het Belgische verzet :

Op 24.1.44, om 12.30 uur, werd een bommenwerper "LIGHTNING" door twee Duitse jagers bij Stekene neergehaald. Het toestel was volledig verbrand, er was geen enkel herkenningsteken zichtbaar. Twee inzittenden konden ontsnappen, de derde was gewond aan de schouder en aan de bil en werd krijgsgevangen genomen. Hij kon nog stappen. Het schijnt hier te gaan over een kapitein die "Marcel Guia ? Marciguia ?" heet. Ongeveer 1.90 m groot en zowat 100 kg zwaar.

Waar de vreemde naam vandaan komt, hebben we nog niet kunnen achterhalen. Het verzet wist ook nog niet dat een Lightning een jager was, en geen bommenwerper, en dat er slechts één man aan boord was.

Momenteel hopen we Robert Thompson, de piloot over wie het gaat, terug te vinden in de Verenigde Staten, maar we hebben het vermoeden dat hij enkele jaren terug overleed. Misschien vinden we nog familie van hem, maar het feit dat de familienaam Thompson zoveel voorkomt in de Angelsaksische wereld maakt het er niet makkelijker op.

De berging vindt plaats op zondag 26 september. We zijn uitermate benieuwd wat voor tastbare overblijfselen we zullen terugvinden van zijn jachtvliegtuig.

Cynrik De Decker

Voorzitter BAHA Archaeology Team - www.bahaat.be

Met dank aan : Gerd Wiegand (+), Robert Littlefield (ex 55 Fighter Group), Jean-Louis Roba, Guy De Brant, Tor Beck, Heemkring d'Euzie Stekene

Piloot : 2nd Lt Robert S. Thompson 0-749115

Eenheid : 38 Fighter Squadron, 55 Fighter Group

Toestel : P-38J Lightning, serienummer 42-67520

Rompcode CG-K

 

 

Broederschool 125 jaar.

 

Op 1 oktober 1879 werd in Stekene een overeenkomst gesloten tussen de parochie en de Broeders Hiëronymieten uit St-Niklaas.

 

Deze maand verschijnt het derde nummer van ons tijdschrift dat geheel in het teken staat van dit jubileum. Naast de geschiedenis is er heel wat aandacht voor anekdotes en oude foto's. Rond dit onderwerp openen we, in samenwerking met de Broederschool, een tentoonstelling die na 1 oktober elke zondagmorgen te bezoeken is in het "Oud-station" te Stekene. 

 

Van harte welkom.

 

150 jaar Tinel (Componist)

 

Herdenking van Edgar Tinel

Edgar Tinel werd op 27 maart 1854 geboren te Sinaai. Het Tinelcomité van Sinaai heeft nu, 150 jaar later, een en ander georganiseerd en actieve steun verleend aan andere initiatieven:   

Zaterdag 25 september 2004 om 15u00:

Opening van de tentoonstelling

"Edgar Tinel (1854-1912), een levensschets."

in het Tinelmuseum, het geboortehuis van Edgar Tinel in de Edgar Tinelstraat te Sinaai.

Bezoekuren: op 25 en 26/09 van 10 tot 18 uur en op 3/10 van 14 tot 17 uur.

Groepen (ook in de week) na telefonisch contact met 03/772.35.48 of 03/779.77.73.

Deze tentoonstelling wordt georganiseerd samen met de Koninklijke Bibliotheek van Brussel, afdeling Musicologie.

Hier wordt ook de inventaris van de brieven van en aan Tinel voorgesteld:

Nele Verstraeten catalogeerde de brieven in drie boekdelen  die bewaard worden in de Kon. Bibliotheek en in het Tinelmuseum.

Zaterdag 25 september om 20u30:

in de St.-Catharinakerk van Sinaai:

Tinelconcert met Zeger Vandersteene, tenor,

Levente Kende en Heidi Henderickx, piano.

Toegang 5 euro - Op het programma:

de Liedcyclus "De Loverkens" (op. 12)

"Zes Liederen" (op. 40)

Drie Fantasiestukken (op. 2) (piano tweehandig)

de Sonate (op. 15) (piano vierhandig)

de Jubelmars (op.30) (piano vierhandig)

Dinsdag 28 september om 20u30:

in de Sint-Michielskathedraal in Brussel:

Herdenkingsconcert Edgar Tinel

met het Kathedraalkoor Capella Sanctorum Michaelis et Gudulae;

Mis voor O.L.Vrouw van Lourdes (op.41),

Te Deum (op.26),

Trois motets à la Sainte Vierge (op.31),

Gezelleliederen en de Orgelsonate (op.29)

uitgevoerd door Jozef Sluys.

Deze werken worden dit jaar nog uitgebracht op CD (ook gesponsord door het Tinelmuseum)

 

Zondag 3 oktober om 10u00:

 

Mis voor O.L. Vrouw van Lourdes

uitgevoerd in deSint-Michielskathedraal in Brussel

door het Kathedraalkoor, in het kader van de dertigste editie van Zondagsmuziek;.

Donderdag 21 oktober:

opening van de Tineltentoonstelling in de Kon. Bibliotheek te Brussel.

Deze loopt van 22/10 tot 19/11.

Vrijdag 22 oktober om 12u30:

middagconcert in de Kon. Bibliotheek in Brussel.

Jozef De Beenhouwer

pianomuziek van Tinel

Donderdag 2 december om 20u00:

in het Lemmensinstituut in Leuven

koor (met orgel

Vrijdag 3 december om 20u00:

Collegekerk van Sint-Niklaas (Collegestraat)

Concert "Rond Tinel"

Verzorgd door het Lemmensinstituut

Werken van J. Brahms, A. Meulemans, J. Reylandt en J. Van Nuffel.

Werken van Tinel:

Trois Motets a la Sainte Vierge (op.31 ),

Vier Adventsliederen op tekst van Guido Gezelle (op. 35)

Orgelsonate (op.29)

Nadere inlichtingen bij

Jozef Blommaert, Voorzitter van het Tinelcomité, tel.: 03/772.35.48,

Jo De Vos, Secretaris van het Tinelcomité, tel: 02/767.66.91, jozefdevos@planetintemet.be

Pieter-Antoon D’Haese, tel.: 03/779.77.73, pieterantoon@hotmail.com

Wij maken van de gelegenheid gebruik om u met aandrang te vragen voor 2005 lid te worden van het Tinelcomité (voor zoverre dat nog niet zou gebeurd zijn) door de erg luttele som van 3 eurootjes over te maken op de rekening 401-3517581-88 tnv Tinelmuseum, Sinaai. Bijkomende eurootjes worden in dank aanvaard.

Men zegge (maile) het voort: hoe meer zielen hoe meer vreugd. Het is een enige en prettige gelegenheid om elkaar weer te zien (of te leren kennen).

Hartelijke groeten en tot dan.

Pieter-Antoon

 

P.S. Ik hoop dat mijn oproep om drie eurootjes te spenderen aan het lidmaatschap van het "Tinelmuseum" (gelijk dat heet) gehoor krijgt in de familie. Dat instituut is destijds opgericht door een inspecteur uit het onderwijs, ene Mijnheer De Vos van Sinaai, en wordt in het leven gehouden door een comité, waarvan de kinderen De Vos de drijvende kracht zijn. In Sinaai zijn ze zo fier als een gieter met hun Tinel en dat zullen wij geweten hebben.

 

 

Muzenisse

Op 26 september 2004, treedt het Stekens kamerkoor op in de Kathedraal Van Antwerpen tijdens de Hoogmis.

 

 
P-38 "Lightning"
 
 Den Lesten Stuyver
Volgend jaar, in 2005, plannen zij een openluchtspel over de Boudeloo Abdij.

red: Luc De Brant

  http://www.deuzie.be     deuzie@deuzie.be  archief